Khi thị trường lao động cần nguồn nhân lực có tay nghề từ nhiều cấp bậc khác nhau thì việc lựa chọn con đường học nghề song song với học văn hóa tại các cơ sở giáo dục nghề nghiệp trong những năm qua cũng bắt đầu có những tín hiệu khả quan. 

Tại các trường nghề, học viên sau tốt nghiệp trung học cơ sở vừa được tiếp tục học chương trình văn hóa, vừa được kết hợp học một ngành nghề được đào tạo bài bản. Kết quả, sau khi kết thúc chương trình học ở trường nghề, các em vừa hoàn thành được bậc trung học phổ thông, vừa có bằng nghề nghiệp trong tay.

Sản phẩm của sinh viên nghề Điện tử Công nghiệp 

Ở lứa tuổi 14, 15, rẽ hướng tương lai của mình sang học nghề, là một quyết định khá táo bạo, nhất là rất cần sự ủng hộ từ phía gia đình. Chúng tôi đã tìm gặp và lắng nghe câu chuyện đi học nghề của các em. Họ - những người trong cuộc, có rất nhiều lý do khách quan lẫn chủ quan để đi đến quyết định rẽ hướng vào trường nghề. Nhưng có một điểm chung dễ nhận ra từ các em, sau một đến hai năm tại trường nghề: đó là cách nói, cách nghĩ “chín” hơn bạn bè đồng trang lứa, học sinh khóa trước, khóa sau gặp nhau toàn thảo luận về công việc tương lai, về ngành nghề mình đang theo học: “Khi biết tin em rớt nguyện vọng 1, mẹ em khá là sốc. Em cũng sốc lắm, em nghĩ có khi là cánh cửa của đời mình đóng lại rồi. Tại vì thi lên cấp ba mình chỉ thi được một lần thôi nên em sợ”.

Nhiều em sinh viên đã chia sẻ: “Ở phần học văn hóa, thầy cô cũng sắp xếp lịch học cũng khá phù hợp với tụi em. Còn bên Phòng đào tạo  cũng sắp xếp cho tụi em có những buổi trống để học nghề, cho đều hai bên để không quá áp lực cho tụi em. Ngày học nghề và ngày học văn hóa xen kẽ nhau nên cũng không áp lực. Em nghĩ mỗi hướng đi đều có ưu và khuyết điểm khác nhau. Ưu điểm của các bạn là các bạn học văn hóa xong, các bạn chọn ngành mình muốn để theo học đại học. Trong khi tụi em đã định hướng được cái nghề mà mình sẽ theo, cho nên dù đi đường tắt, có phần nặng hơn một xíu nhưng em cảm thấy phù hợp”.

Giờ học thực hành của nghề Điện công nghiệp

Hiện nay, về chính sách miễn học phí đối với học sinh tốt nghiệp trung học cơ sở học tiếp trình độ trung cấp được nêu rõ trong Nghị định số 86 của Chính phủ về cơ chế thu, quản lý học phí đối với cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo dục quốc dân và chính sách miễn, giảm học phí, hỗ trợ chi phí học tập từ năm học 2015-2016 đến năm học 2020-2021. Cụ thể, người tốt nghiệp trung học cơ sở học tiếp lên trình độ trung cấp được miễn học phí. Như vậy, học sinh sau khi tốt nghiệp trung học cơ sở học tiếp lên trình độ trung cấp, đồng thời chưa tham gia bất kỳ khóa đào tạo trình độ trung học phổ thông, sơ cấp và trung cấp khác thì được miễn học phí.

Theo Tiến sĩ Trương Anh Dũng – Tổng cục trưởng Tổng cục Giáo dục nghề nghiệp, Bộ Lao động Thương Binh và Xã hội, nhận thức về việc học nghề của xã hội, của phụ huynh trong thời gian qua cũng đã có những thay đổi tích cực: “Rất là mừng là đối với giáo dục nghề nghiệp trong thời gian qua, đó là tỷ lệ học sinh tốt nghiệp cơ sở giáo dục nghề nghiệp có việc làm rất cao, bình quân 85%, nhiều trường, nhiều nghề học sinh ra trường là có doanh nghiệp tuyển dụng ngay, thậm chí không có người để tuyển. Nếu như chúng ta nhận thức được rõ ràng cơ hội việc làm, cơ hội về thu nhập và thăng tiến trong giáo dục nghề nghiệp cũng không khác gì các em đi học đại học thì người dân, gia đình sẽ có sự thay đổi. Trên thực tế, trong 3 – 4 năm trở lại đây, tôi thấy điều này cũng thay đổi rất rõ”.